6 Sociaal domein

Het sociaal domein zet zich in om de eigen kracht en samenkracht van inwoners van Eindhoven te vergroten. Daarbij zijn onze visie en het bestuursakkoord ‘Samen morgen mooier maken 2022-2026’ leidend. Het bestuursakkoord geeft sinds halverwege 2022 focus aan ontwikkelingen. Om Eindhoven een stad te laten zijn waar iedereen kan meedoen en talenten kan ontwikkelen wordt in het bestuursakkoord topprioriteit gegeven aan het bieden van gelijke kansen. Dit deden we in 2022 onder andere door nog meer in te zetten op preventie op alle leefdomeinen. Zo gaven we onder andere samen met het ruimtelijk domein, cultuur en sport concreet invulling aan de preventieakkoorden voor een integraal en preventief gezondheidsbeleid.  

2022 was een veelbewogen jaar en stond onder andere in het teken van de naweeën van corona met extra aandacht voor eenzaamheid, mentaal welbevinden en meedoen in de maatschappij. Daarnaast stond 2022 in het teken van de inval in Oekraïne, het goed opvangen en begeleiden van Oekraïners en de gevolgen die dit had voor de energieprijzen. Zo richtte het armoede- en schuldenbeleid zich in 2022 vooral op het tijdig ondersteunen van onze inwoners die in de problemen dreigden te raken vanwege de stijgende energieprijzen. We hebben ervoor gekozen om de energietoeslag te koppelen aan de Meedoenbijdrage. Waardoor we een groter bereik hebben en ook meer bereik op de Meedoenbijdrage. om de inwoners die ons het hardst nodig hebben het best te kunnen ondersteunen. We hebben ook ingezet op vroegsignalering, zodat we mensen in een financieel kwetsbare positie tijdig kunnen bereiken. Ook hebben we onder andere ingezet op het bereiken van jongeren met financiële problemen via het Jongerenperspectieffonds, zodat we de jongeren die het nodig hebben tijdig kunnen ondersteunen.  

In 2022 zagen we ook een toenemende krapte op de arbeidsmarkt, terwijl de kloof tussen vraag en aanbod niet kleiner werd. Daarom hebben we met Ergon vanuit Werk en Inkomen de Passie voor werk-markt georganiseerd. Ook hebben we ingezet op het werken vanuit vertrouwen en de menselijke maat in bijstand via het werken met de omgekeerde toets. Resultaten hiervan zien we in een hoger aantal toegekende aanvragen, minder buitenbehandelingstellingen en minder bezwaarschriften.  

Ook startten we met de nieuwe basisvoorziening en maatwerkvoorziening van de maatschappelijke opvang. Hiermee brachten we de visie op de maatschappelijke opvang in de praktijk. Om kansengelijkheid te bevorderen gaven we samen met onderwijspartners verder uitvoering aan de Lokaal Educatieve Agenda.  
Als het gaat om specialistische ondersteuning op het gebied van Jeugd en WMO, gaven we in 2022 samen met  Stichting WIJeindhoven verdere invulling aan de Mono-Multi aanpak. We maakten onderscheid tussen enkelvoudig, eenvoudige vragen (mono) én meervoudige complexe ondersteuningsvragen (multi) en zijn in de zomer gestart met de implementatie van multi, zodat inwoners zo snel mogelijk passende ondersteuning krijgen.  

Daarnaast was er zowel landelijk als ook in Eindhoven veel aandacht voor de hervormingsopgave in de jeugdzorg. We investeerden in 2022 middels incidentele landelijke middelen fors in onze jeugd. We startten met het Deltaplan Jeugd en gingen aan de slag met het toekomstgericht preventief jeugdbeleid. Opvallend is het overschot op het budget voor jeugd(zorg). Dit komt niet doordat er in dit jaar minder uitgaven zijn geweest, de jeugdzorgkosten komen in 2022 nagenoeg uit op het begrote bedrag.  
Wel hebben we in 2022 te maken gehad met ophogingen van het Rijksbudget. Deels doordat het Rijk incidenteel extra middelen heeft verstrekt aan gemeenten ter compensatie van de tekorten in de jeugdzorg, maar ook doordat in de loop van het jaar bleek dat het nieuwe woonplaatsbeginsel een positief financieel effect heeft gehad. Daarnaast was er landelijk sprake van vertraging bij het opstellen van de Hervormingsagenda voor de jeugdhulp, waardoor we in 2022 middelen over hebben gehouden die we conform landelijke afspraken begroot hadden voor de implementatie van maatregelen uit de Hervormingsagenda.  
In de meerjarenbegroting loopt het jeugdbudget de komende jaren terug, waardoor we het overschot op jeugd in 2022 als incidenteel beschouwen.  
Met de landelijke Hervormingsagenda voor de jeugdzorg en het Deltaplan jeugd zal de komende jaren worden ingezet op het verbeteren van de zorg en ondersteuning voor kwetsbare jeugdigen en gezinnen en een financieel houdbaar stelsel. 

In de verantwoording over de taakvelden 6.1 t/m 6.82 leest u hoe we op de diverse beleidsonderwerpen in 2022 op onze ambities hebben ingezet. Er ligt ook een sociaal domein brede opgave om vanuit een breed perspectief en de bedoeling kijken naar de inrichting en het functioneren van het sociaal domein. De afgelopen jaren zijn er stappen gezet vanuit de beheersingsopgave, maar het is goed om vanuit de oorspronkelijke bedoeling – waarbij de inwoner centraal staat – te kijken naar de inrichting en het functioneren van het sociaal domein. Het afgelopen jaar zijn daarom de eerste stappen gezet in de vereenvoudiging en, daar waar wenselijk, digitalisering van het sociaal domein. Een belangrijk instrument hierbij is het transformatieprogramma. Via projecten zoals het Bouwdepot en met de doorbraakmethode draagt het transformatieprogramma op innovatieve wijze bij aan het verbeteren van het systeem voor de inwoner.  

De realisatie van de ambities van het Sociaal Domein vonden dit jaar binnen de vastgestelde financiële kaders plaats. We hadden te maken met financiële meevallers, met name bij Jeugd, die voortkomen uit extra ontvangen rijksmiddelen. Een belangrijke kanttekening hierbij is dat we ons niet rijk moeten rekenen. De overschotten van de laatste jaren zijn grotendeels niet structureel van aard en worden veroorzaakt door incidentele middelen.