3i. Duurzaamheid

De effecten van klimaatverandering worden steeds meer zichtbaar. Mondiaal, in Nederland en daarmee ook in Eindhoven. Zomers worden warmer en droger, winters worden natter en het aantal weersextremen neemt toe. De aanpak van Klimaatverandering stelt de samenleving voor grote uitdagingen. Enerzijds moeten we ons leren aanpassen aan de veranderende klimaatomstandigheden. Dat vraagt om een andere benadering van de inrichting van de openbare ruimte en het bodem- en watersysteem. Anderzijds moeten we alle zeilen bijzetten om te zorgen dat de mondiale opwarming van het klimaat zoveel mogelijk beperkt blijft tot 1,5 graden Celsius. We moeten de uitstoot van broeikasgassen zo snel mogelijk reduceren tot nul en zelfs toewerken naar negatieve emissies. Dit is een mondiale verantwoordelijkheid, die vastgelegd is in het Klimaatakkoord van Parijs (https://www.emissieautoriteit.nl/onderwerpen/klimaatakkoord-van-parijs ) en in de Klimaatwet (https://wetten.overheid.nl/BWBR0042394/2022-03-02 ) en is uitgewerkt in het in 2019 door overheden, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties overeengekomen nationaal Klimaatakkoord (https://www.klimaatakkoord.nl/ ).

Reductie van broeikasgasemissies

Naar aanleiding van de afspraken uit het Klimaatakkoord van Parijs heeft Eindhoven in 2016 al een eigen Klimaatverordening (https://lokaleregelgeving.overheid.nl/CVDR410114 ) vastgesteld. De hierin vastgelegde doelstellingen: een emissiereductie van broeikasgassen ter hoogte van ten minste 55% in 2030 en ten minste 95% in 2050 ten opzichte van het ijkjaar 1990. De ambities van het huidige stadsbestuur rijken zelfs nog verder. In het Bestuursakkoord 2022-2026 ‘Samen Morgen Mooier Maken’ (https://www.eindhoven.nl/sites/default/files/2022-06/WEBTX_Bestuursakkoord%202022%20v1.pdf ) wordt de ambitie uitgesproken een aanzienlijke versnelling te realiseren en reeds in 2030 klimaatneutraal te zijn. In dat kader neemt Eindhoven deel aan de Europese missie van 100 Klimaatneutrale en Slimme steden (https://netzerocities.eu/ ).

De versnellingsopgave voor het reduceren van broeikasgasemmissies is een uitdaging die de gemeente Eindhoven niet succesvol in haar eentje kan aangaan. Hiervoor is een doorbraak nodig, op het vlak van techniek en innovatie, op het vlak van financiering en regelgeving, op het vlak van opschaling en bovenal op het vlak van samenwerking met partners binnen en buiten de gemeente. Om dit te kunnen bewerkstelligen heeft de DR de Klimaatopgave als één van de hoofdopgaven van de Gemeente Eindhoven verklaard, waarmee de directie het tot haar verantwoordelijkheid rekent ervoor te zorgen dat de klimaatambities worden vertaald en doorgelegd naar de gehele organisatie en goed binnen verschillende deeldomeinen van de gemeentelijke organisatie wordt verankerd. Om grip te houden op de voortgang van de klimaatambities is het van belang werk te maken van een goed monitoringssysteem dat tevens de mogelijkheid geeft bestaand en voorgenomen beleid te analyseren op de behaalde effecten om daarmee gerichte sturing te kunnen geven aan het beleid.

Een groot deel van onze directe CO ₂ -uitstoot is het gevolg van energieverbruik. Het gaat dan voornamelijk om elektriciteit, warmte en voertuigbrandstoffen. Het verminderen van uitstoot begint bij besparing, immers alles wat bespaard kan worden, hoeft niet te worden verduurzaamd of gecompenseerd. Via de warmtetransitie, beschreven in de visie ‘Eindhoven Aardgasvrij’ (https://www.eindhovenduurzaam.nl/sites/default/files/2021-12/Transitievisie_Warmte_Eindhoven_Aardgasvrij.pdf ) werken we aan de verduurzaming van de gebouwde omgeving: eerst zoveel mogelijk besparen, de resterende warmtevraag verduurzamen. De verduurzaming van bedrijventerreinen vraagt om een eigen aanpak die in 2023 verder moet zijn uitgewerkt. De mobiliteitstransitie valt onder het programma mobiliteit, waarbinnen in 2023 een aanvullend onderzoek gedaan zal worden naar de mogelijkheden de uitstoot van verkeer sneller te reduceren.

Circulariteit

De doelstelling om in 2030 klimaatneutraal te zijn behelst meer dan alleen het reduceren van de eigen uitstoot van broeikasgassen. Productieketens zijn in de voorbije decennia steeds meer gefragmenteerd en geglobaliseerd. Wat we in Eindhoven consumeren, wordt elders geassembleerd en weer op een andere plek gefabriceerd. Al die stappen hebben een effect op de klimaatafdruk van onze consumptie, onze indirecte uitstoot. Sterker nog: de indirecte uitstoot is inmiddels grofweg twee keer zo hoog als de directe uitstoot.

Minstens net zo belangrijk is dat de huidige productiewijzen een forse impact hebben op tal van andere milieudomeinen en druk leggen op steeds schaarser wordende grondstoffen. Mede om die reden heeft ook het rijk in 2016 het rijksbrede programma ‘Nederland Circulair in 2050’ (https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/circulaire-economie/nederland-circulair-in-2050 )opgetuigd. De interventies die in het programma uitgewerkt worden, omvatten vijf transitieagenda’s: biomassa & voedsel, bouw, consumptiegoederen, kunststoffen en de maakindustrie. Voor Eindhoven is circulariteit nog een onontgonnen terrein. Om de klimaat- en milieuschade van de economie te reduceren, zijn ook op het gemeentelijke niveau maatregelen en interventies nodig. En hoewel circulariteit veel meer is dan alleen het inzamelen en hergebruiken van afvalstromen, is de wijze waarop we onze afval inzamelen en verwerken, wel degelijk van belang. Niet alleen omdat we staan voor een kwalitatief hoogwaardige dienstverlening aan onze inwoners, maar evenzeer vanwege de gedachte dat afval zoveel mogelijk als nieuwe grondstof moet dienen om zo onze klimaat- en milieuafdruk zo klein mogelijk te maken.

Stedelijke groei

De bovengenoemde ambities staan niet op zich, maar moeten worden vormgegeven binnen de context van Eindhoven als snel groeiende stad. Eindhoven is het centrum van de regio Brainport, dat na Amsterdam en Utrecht de derde economische regio van Nederland is, maar bovenal de snelst groeiende. De komende jaren worden in de regio 72.000 nieuwe banen gecreëerd en moeten er 62.000 nieuwe woningen verrijzen. Daarvan worden er 40.000 in Eindhoven gebouwd, de helft daarvan binnen de ring. Om de opgave te kunnen halen, moet in de bestaande stad hard gewerkt worden aan een gezond, klimaatneutraal en -robuust stedelijk weefsel. Tegelijk moet geborgd worden dat de nieuwe ontwikkelingen de opgaven niet groter maken, maar juist kleiner. De nieuwe ontwikkelingen moeten in positieve zin bijdragen aan de doelstellingen, om de hoofdopgave voor heel de stad haalbaar te maken. Dat vergt een integrale blik op de verstedelijkingsopgave, waarbij gebiedsontwikkelingen meer dan nu moeten worden bezien in de context van de hele stad.

Energie en warmtetransitie

In 2050 moeten alle woningen en overige gebouwen zijn afgesloten van het aardgas en op een alternatieve, duurzame manier verwarmd worden. De in 2021 door de raad vastgestelde Transitievisie Warmte geeft een doorkijk in de wijze waarop Eindhoven per buurt en wijk vorm geeft aan die opgave. Inmiddels wordt gewerkt aan de eerste concrete projecten om buurten van het aardgas af te halen. De komende jaren staan in het teken van opschaling van die aanpak.

• In 2018 is 't Ven-Lievendaal gekozen als de eerste Eindhovense proeftuin in het kader van het landelijke Programma Aardgasvrije Wijken (PAW) om ervaring op te doen met het aardgasvrij maken van bestaande buurten. Daarvoor is door het ministerie van BZK een bedrag van € 4,65 miljoen beschikbaar gesteld. Begin 2022 bleek het oorspronkelijke Uitvoeringsplan financieel niet haalbaar en is direct gestart met onderzoek naar een alternatief Uitvoeringsplan.  Belangrijk uitgangspunt voor het nieuwe Uitvoeringsplan is de ontwikkeling van duurzame lokale warmtebronnen. Afgelopen jaar bleek het vervangingsmoment van het korfbalveld op sportpark Strijp aangegrepen als een interessante pilotlocatie voor de aanleg van een innovatief collectorveld. Onder de toplaag van een kunstgrasveld wordt een collectorveld aangelegd waarmee naar verwachting voldoende thermische energie wordt gewonnen voor de verwarming van 100 tot 150 woningen. Deze warmte wordt opgeslagen in een WKO-systeem. Een combinatie van deze systemen is uniek voor Nederland. Het veld wordt voor de zomer 2023 opgeleverd. Indien succesvol, kan deze techniek toegepast worden op 18 kunstgrasvoetbalvelden, 2 korfbalvelden, 12 hockeyvelden en 83 tennisbanen die in potentie geschikt zijn voor het winnen van warmte. Tegelijkertijd worden de mogelijkheden verkend voor de inzet van aquathermie vanuit het Beatrixkanaal als warmtebron voor de rest van de proeftuin 't Ven-Lievendaal.
• De Generalenbuurt is in maart 2022   door het ministerie van BZK aangewezen als de tweede Eindhovense proeftuin. Hiervoor is € 6 miljoen beschikbaar gesteld. Met dit geld kunnen maatregelen worden getroffen om circa 500 woningen uit Generalenbuurt-Zuid van het aardgas af te halen en te verwarmen met warmte uit de Rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI). De RWZI heeft voldoende warmte beschikbaar voor in totaal 8.000 woningen. Per 2023 is een projectleider voor de proeftuin aangesteld.  In beide proeftuinen wordt vanuit het Duurzaamheidspact, Enexis en Waterschap de Dommel en andere betrokkenen momenteel gewerkt aan de verdere uitwerking van de plannen. In Oude Gracht Oost ondersteunt de gemeente sinds oktober 2022, in opdracht van de provincie, een bewonersinitiatief om te komen tot een routekaart buurtplan. Het doel is te leren wat er nodig is om bewoners te helpen aan een eigen ontwikkeld buurtplan voor het aardgasvrij maken van woningen. De verwachting is dat de routekaart medio 2023 wordt opgeleverd. Op landelijk niveau zijn vergevorderde plannen voor de ontwikkeling van een buizentracé (Delta Corridor) van het Havenbedrijf Rotterdam naar het industrieel cluster Chemelot in Limburg, die o.a. waterstof zal vervoeren. In 2022 heeft een aantal grootverbruikers in Eindhoven aangegeven interesse te hebben in het investeren in een mogelijke aftakking naar Eindhoven. Samen met de gemeente Eindhoven hebben deze partijen een indicatieve berekening gemaakt van de haalbaarheid van een aftakking. Wanneer de definitieve randvoorwaarden voor een aftakking van de Delta Corridor bekend zijn, zal de gemeente samen met de geïnteresseerde partijen in Eindhoven de businesscase voor een aftakking verder onderzoeken.
• In september is het onderzoek gestart naar de oprichting van een publiek energiebedrijf. Dit moet onder meer duidelijk maken hoe maatschappelijke belangen, zoals duurzaamheid, betaalbaarheid, leveringszekerheid en inclusiviteit van energie en de energietransitie, geborgd kunnen worden. In de eerste maanden had het onderzoek een opstartend en verkennend karakter en is aan de hand van enkele projecten zoals Fellenoord een start gemaakt met ideevorming rond de mogelijke invulling, rol en impact van een publiek energiebedrijf.
• In september heeft het college het Samenwerkings- en Uitvoeringsprogramma (S&Up) van de Regionale Energie Strategie (RES) vastgesteld, net als de 20 andere colleges in de Metropoolregio Eindhoven en Gedeputeerde Staten van de provincie. Daarmee werken we op regionale schaal aan strategie en versnelling van de uitvoering van de warmte- en energietransitie.
• In het voorjaar van 2022 heeft de gemeenteraad het Masterplan Bodemenergie Centrumgebied Eindhoven en de Verordening interferentiegebied bodemenergie gemeente Eindhoven 2022 vastgesteld. Met besluiten kan de gemeente regie voeren op de optimale benutting van bodemenergie in het centrumgebied van Eindhoven. Ook banen deze besluiten de weg voor een collectieve warmtevoorziening voor nieuwbouwprojecten in Fellenoord, Binnenstad en Emmasingelkwadrant. De Verordening biedt een basis voor de regie op bodemenergie in andere gebieden van de stad.
• In 2022 is de Algemene verordening ondergrondse infrastructuren vastgesteld in de gemeenteraad. Deze verordening vervangt de Kabels en Leidingen verordening. De nieuwe verordening geeft de gemeente mogelijkheden om regie te voeren op infrastructuur voor de energietransitie en de ruimtelijke inpassing daarvan.
• In het voorjaar van 2022 kregen we voor het eerst te maken met afnameschaarste op de elektriciteitsnetten in Eindhoven. Dit vormde de aanleiding voor het opstellen van een aanpak netschaarste, welke in 2023 uitvoering zal krijgen onder de volgende vier sporen: het borgen van oplossingen voor netschaarste in de lobby en strategische samenwerkingen, het gezamenlijk programmeren en prioriteren van netwerkversterkingsprojecten met de netbeheerder en andere gemeenten, het slimmer en innovatiever omgaan met de elektriciteitsvoorziening op gebiedsniveau en het versnellen van de ruimtelijke procedures voor versterkingen van het elektriciteitsnetwerk. De aanpak is met de gemeentraad besproken tijdens een A-avond. In 2022 is in samenwerking met Enexis verkend hoe de regionale samenwerking in MRE verband op dit thema vorm kan krijgen. Op het bedrijventerrein Park Forum heeft de gemeente met bedrijvenkoepels en Enexis een plan ontwikkeld om de gevolgen van netschaarste zoveel mogelijk te verlichten. De uitvoering is voorzien in 2023.
• De vier ondernemers en vastgoedeigenaren op Flight Forum hebben samen met de gemeente Eindhoven afgesproken om samen te werken aan een slim energienetwerk. Via een lokaal energiehandelsplatform kunnen de aangesloten partijen onderling en op de markt energie verhandelen. Dat levert financieel voordeel en draagt bij aan verduurzaming. Bovendien kan zo worden voorkomen dat het netwerk overbelast raakt.
• In 2022 is de eerste fase van de energievisie Eindhoven Noordwest opgeleverd. Dit beslaat het gebied GDC, BIC, Flight Forum, en Parkforum. De eerste fase bestaat uit een inventarisatie van de huidige en in de toekomst verwachtte energievraag en energiestromen in het gebied. De belangrijkste bevinding is dat er in dit gebied een grote behoefte gaat ontstaan aan energieopslag en het slim benutten en uitwisselen van energie. Naast een inzet op het optimaal uitnutten van bodemenergie, zoals ook in het centrumgebied is gedaan met het Masterplan Bodemenergie Centrumgebied, moet er een oplossing komen voor de opslag van elektriciteit. In de tweede fase van het project in 2023 worden oplossingrichtingen hiervoor verkend. Dit gebeurt in samenspraak met de bedrijven(koepels) in het gebied.  

Circulaire Stad

Eindhoven wil in 2050 een circulaire stad zijn, met als tussendoelstelling 50% minder primaire grondstoffengebruik in 2030. Hiervoor is een toekomstvisie en een routekaart nodig. In 2022 is hiermee een start gemaakt met het opstellen van een Monitoringsplan en een Startanalyse-Nulmeting, die inzicht geeft in de materiaalstromen in de stad.

• Na een succesvolle pilot met gebruik van 50% hergebruikt oud asfaltgranulaat bij vervanging van het asfalt op de Insulindelaan, wordt op alle projecten een verhoogd percentage gerecycled asfalt toegepast. Het aandeel hergebruik ligt inmiddels op 60% van het geheel en neemt nog altijd toe.
• In oktober 2022 hebben de vier woningcorporaties en een aantal grote partijen in de bouw samen met de gemeente het Convenant Regionale Circulaire Bouwstrategie getekend. De ondertekenaars zijn partner van Cirkelstad Eindhoven. Dit platform werkt aan regionaal circulair opdrachtgeverschap aan de hand van Het Nieuwe Normaal, een tool om circulair opdrachtgeverschap eenduidig in de markt te zetten.
• Er is gewerkt aan het Innovatieplan Woningbouw met uitvoeringsagenda, dat in 2023 ter vaststelling wordt aangeboden.
• Met de woningbouwcorporaties werkt de gemeente onder de vlag van het Duurzaamheidspact in 2022 aan een circulaire stad door steeds meer te werken met duurzame materialen en gesloten kringlopen. In een aparte werkgroep worden kennis en ervaringen gedeeld.
• In 2022 is de gemeente Eindhoven deelnemer geworden van de Citydeal Circulair en Conceptueel Bouwen. De citydeal beoogt partijen bij elkaar te brengen, bewijslast te creëren op basis van praktijkervaring én een actieve link met beleid te maken.
• In de Green Business Club Spoorzone is een werkgroep Circulaire Economie actief. De gemeente Eindhoven neemt hieraan deel om bedrijven in de Spoorzone die kansen zien om circulair te werken, te verbinden aan de ontwikkeling van het gebied.  
• Met de TU Eindhoven (Urban Development Initiative UDI) en Fontys (Expertisecentrum Circulaire Transitie FECT) ontwikkelen we kennis en netwerken die ons kunnen helpen de volgende stappen richting een circulaire stad te zetten.
• Met de zesde editie van de e-Wasterace zijn in het voorjaar van 2022 kinderen en hun ouders bewust gemaakt van circulariteit. Er deden zestien scholen mee uit de gemeenten Eindhoven, Geldrop-Mierlo en Valkenswaard. In totaal werden 10.777 oude elektronische apparaten ingezameld.
• In 2022 heeft de eerste Textielrace plaatsgevonden, waarmee 8.759 kilo textiel is ingezameld. Deze wordt gerepareerd, hergebruikt of gerecycleerd.
• In juni vond de tweede editie van de Groene Wijkweek plaats. De Groene Wijk Week laat de wijk op een leuke manier kennis maken met duurzamer leven. De Groene Wijk Week is een initiatief van het Duurzaamheidspact: een samenwerking van gemeente Eindhoven, PEK en de vier Eindhovense woningcorporaties.

Missie Europa

Eind april 2022 is Eindhoven samen met Helmond als duo-stad geselecteerd voor de Europese klimaatmissie: ‘100 klimaat neutrale en slimme steden in 2030’. Ook vijf andere grote Nederlandse steden zijn hiervoor geselecteerd, te weten Groningen, Amsterdam, Utrecht, Den Haag, Rotterdam. Met hen zijn we ook een samenwerking aangegaan. We trekken als Nederlandse missiesteden samen op richting Rijk en EU, o.a. voor het verkrijgen van experimenteerruimte of een pilotstatus voor belemmerende wet- en regelgeving en daarnaast om budget, capaciteit en ondersteuning te krijgen. Zo wordt in gezamenlijkheid een EU-call voor een proeftuinproject rondom de financiële effecten van de uitvoering van ambities inzake klimaatneutraliteit voorbereid. In 2022 is begonnen met de voorbereiding van drie ‘stadslabs’ met partners uit de stad en twee klimaatbijeenkomsten voor inwoners.

Woningbouw

• Ter ondersteuning van Eindhovenaren met een beperkt inkomen, is in 2022 l een aanvullende bijdrage van € 530 ,- per huishouden beschikbaar gekomen ter verlichting van de stijgende energiekosten.
• In mei is in 23 buurten een inkoopactie voor energiebesparende maatregelen gestart. Huiseigenaren kopen gezamenlijk zonnepanelen, isolatieglas, vloerisolatie en spouwmuurisolatie in. De Gemeente Eindhoven werkte voor deze actie samen met ‘Winst uit je woning’ en 040energie. In oktober werd de actie herhaald.
• De gemeente Eindhoven heeft samen met Het VvE Transitie Centrum Brabant een programma ontwikkeld dat VvE bestuurders helpt bij de verduurzaming van wooncomplexen. Het programma bestaat uit een cursus en de Campagnebox: een handige informatiemap. Het cursusdeel besloeg drie dagdelen en is in 2022 twee keer georganiseerd.
• Via het energieloket konden bewoners ook in 2022 advies krijgen over energiebesparende maatregelen in huis. Vanaf het najaar konden inwoners daarnaast terecht bij het wekelijkse inloopuur van de Energiecoach. Ook stond op verschillende plekken in Eindhoven een mobiel Energieloket. In en rond het kleine rijdende huisje is een schat aan materialen en informatie te vinden, zoals energiemeters, sluipstroomkillers, een CV inregelkit, isolatiematerialen en een zonnepaneel en was een adviseur van 040energie aanwezig voor het beantwoorden van vragen.
• Aan het begin van het nieuwe schooljaar namen 400 leerlingen van negen Eindhovense basisscholen deel aan de Energy Race. Leerlingen krijgen alles te weten over verschillende energiebronnen, de voor- en nadelen hiervan én over besparingsmogelijkheden. De basisschoolklassen deden er in de race alles aan om zoveel mogelijk buurtbewoners te informeren en Energiebespaarboxen te verspreiden. In totaal zijn 142 boxen uitgegeven.
• In het najaar startte de gemeente samen met de woningcorporaties Trudo, ‘thuis, Woonbedrijf en Wooninc met de Eindhovense Klusbus. Doel van de Klusbus is om in 14.000 woningen direct kleine maatregelen toe te passen die ook direct leiden tot energiebesparing en een lagere rekening.
• Er zijn in 2022 20.356 vouchers voor kleine energiebesparende maatregelen en 2499 Energieboxen plus advies vanuit de RREW verstrekt.
• In 2022 is er een verdiepingsslag gemaakt op de 4 thema’s van het Duurzaamheidspact. CO ₂ -neutraal en aardgasvrij in 2050; (isoleren, gasloos en energietransitie), Duurzame materialen en gesloten kringlopen (circulariteit), Een natuurlijke stad (biodiversiteit en klimaatadaptatie) en Kwaliteit van Leven (betaalbaarheid, wooncomfort en gezonde woonomgeving). De opgaven per thema zijn aangescherpt voor 2023 en verder en zullen ook concrete KPI’s worden vastgesteld. Vervolgens komt een vertaling in maatregelen en projecten. In Bosrijk (Meerhoven) zijn afgelopen jaar 28 duurzame woningen opgeleverd. In totaal hebben we hier middels tenders 191 duurzame woningen uitgevraagd verspreid over meerdere clusters. Dit levert zeer inspirerende voorbeeldprojecten op. 85 woningen zijn in aanbouw. De rest start naar verwachting dit jaar met bouwen.
• In Grasrijk is dit jaar het project PUUR opgeleverd, bestaande uit 56 Cross Laminated Timber (massieve houtbouw) woningen. Dit is gevierd met een symposium op de locatie waarin de opgedane kennis gedeeld is een breed publiek.

Bedrijven en Industrie

• Veertien zorgverleners, de MRE-gemeenten het Milieu Platform Zorgsector, de Omgevingsdienst Zuidoost-Brabant, de Brabantse Ontwikkelingsmaatschappij en het Ministerie van VWS hebben zich in 2022 gecommitteerd aan de Green Deal Zorg Eindhoven 2.0/MRE. Het doel van de Green Deal Zorg is om de milieuprestaties van zorginstellingen te verbeteren door energie te besparen, efficiënter met afval en water om te gaan, voedselverspilling tegen te gaan en vervoersbewegingen te beperken. De zorginstellingen moeten binnen drie jaar na ondertekening van de Green Deal minimaal het bronzen niveau van de Milieuthermometer Zorg behalen.
• De gemeente Eindhoven, Ondernemerskontakt (OK) De Hurk, lokaal gevestigde bedrijven en de Provincie Noord-Brabant willen gezamenlijk De Hurk ontwikkelen tot een duurzame en toekomstbestendige werkomgeving. De eerste stappen zijn hiertoe al gezet. In 2021 is gestart met verkennende gesprekken met circa 25 ondernemers op De Hurk. Het resultaat hiervan was een longlist met kansrijke acties en collectieve oplossingsrichtingen. Dit is omgezet in een Plan van Aanpak. Concreet zijn de volgende activiteiten in 2022 gestart: ontwikkeling groene wandelroute, onderzoek naar (collectieve) duurzame mobiliteit, inventarisatie mogelijkheden collectief energieprofiel, uitvoeren van energiescans bij bedrijven, en inzicht verkrijgen in materiaalstromen op stadsniveau.
• In opdracht van de gemeente Eindhoven heeft Tebodin Bilfinger in juli en augustus 2022 23 interviews uitgevoerd met verschillende Eindhovense bedrijven over duurzame energieoplossingen. Deze interviews zijn onderdeel van de input voor het plan van aanpaktransitievisie warmte bedrijventerreinen Eindhoven. In Januari 2023 starten we met de uitwerking van deze transitievisie, welke als paragraaf toegevoegd zal worden aan Transitie Visie Warmte.
• Vanaf 1 januari 2023 moet ieder kantoorgebouw met een oppervlakte van minimaal 100 m² en waarvan minimaal 50% een kantoorfunctie heeft, minimaal energielabel C hebben. Eindhoven heeft de kantooreigenaren hierover vroegtijdig aangeschreven. Dat heeft ertoe geleid dat eind 2022 91% van de labelplichtige kantoren een label C of hoger heeft. Nog 37 panden voldoen niet aan de eis. Daarvan staan er 16 op de nominatie voor herontwikkeling. De overige 21 panden worden in 2023 opnieuw gecontroleerd. Indien niet aan de labeleis wordt voldaan wordt een handhavingstraject ingezet.

Gemeentelijke Organisatie

Uiteraard heeft de gemeente een voorbeeldfunctie op het gebied van duurzaamheid. En als bezitter van honderden panden, aanbesteder van tal van ruimtelijke projecten en als inkoper van producten en diensten van derden, heeft de gemeente ook een fors aandeel in de totale verduurzamingsopgave van de stad. Daarom heeft ook de interne werkwijze van de gemeente de volle aandacht. Doelstellingen rondom duurzaamheid worden ook steeds meer verlegd naar de diverse sectoren, aangezien duurzaamheid integraal onderdeel van de werkwijze en het beleid van Eindhoven moet zijn.

• Vanaf 2020 werkt Eindhoven aan het verduurzamen van de kernportefeuille van het maatschappelijk vastgoed. Het gaat daarbij onder meer om accommodaties voor sport, cultuur, welzijn en overig). In 2022 werd de gemeente geconfronteerd met fors veranderende marktomstandigheden, zoals hogere prijzen, minder aanbieders en langere levertijden. In totaal zijn er op 41 panden zonnepanelen gelegd, zijn 25 panden extra geïsoleerd, hebben 50 panden LED verlichting gekregen en wordt het energieverbruik van het grootste deel van de kernportefeuille gemonitord. In totaal leidt het, inclusief het Pieter van de Hoogenband Zwemstadion, tot een reductie van 3,1 miljoen kg CO ₂ per jaar.
• Er is gestart met onderzoeken en voorbereiden voor het aardgasloos maken van de eerste panden. De aandacht gaat daarbij in eerste instantie naar de grootste verbruikers, zoals de zwembaden en de ijsbaan en naar de panden waar groot onderhoud gepland is. In 2023 worden de eerste resultaten verwacht.
• Tot nu toe besparen we voor het Stadhuis, Mercado, NRE, Stadhuistoren en het Van Abbemuseum samen jaarlijks 536.000 kg CO ₂ , dat is 22% van de uitstoot begin 2017. Het Stadhuis en de Stadhuistoren zijn al geheel aardgasvrij. In 2022 hebben we vooral gewerkt aan de voorbereidingen voor het verduurzamen van het Van Abbemuseum, Mercado en een aardgasloos Stadhuisplein. De realisatie daarvan zal starten in 2023 met name voor het Van Abbemuseum en Mercado. Het aardgasloos Stadhuisplein volgt vanzelfsprekend de ontwikkelingen van de nieuwbouw rond het Stadhuisplein.
• Het beleid rondom circulair inkopen wordt doorontwikkeld. Bestekken worden aangepast om meer circulair beton toe te passen. Ook is het Manifest MVOI (Maatschappelijk Verantwoord Opdrachtgeven en Inkopen) ondertekend en een bijbehorend actieplan opgesteld.
• Afgelopen jaar zijn er diverse trainingen en workshops geweest waarin op basis van ‘The Natural Step’ plannen zijn gemaakt voor verduurzaming van eigen werkzaamheden. Stadsbeheer, Vastgoed en FAO hebben zo een solide basis gelegd voor het verder verduurzamen van hun werkzaamheden en opdrachtgeverschap. Ook in 2023 bieden we de organisatie deze trainingen aan en ontwikkelen we een E-learning The Natural Step.
• Eén keer per jaar analyseert het Aanbestedingsinstituut alle openbare aanbestedingen van de afgelopen twee jaar. De gemeente Eindhoven ging vorig jaar al van de 23e plek naar plek acht en steeg dit jaar door naar de zevende plaats.