Toelichting per balanspost

Op basis van de reële verwachting zoals verwerkt in het MPG is de verwachte eindwaarde van de bouwgronden in exploitatie circa € 32,6 miljoen en de verwachte netto contante waarde circa € 29,2 miljoen. In de prospecties (toekomstige opbrengsten) zijn een aantal verliesgevende exploitaties naar voren gekomen. Hiervoor is een voorziening gevormd. De voorziening verliesgevende grondexploitaties (stand per 31-12-2022 € 5,0 miljoen) wordt in mindering gebracht op de boekwaarde. De voorziening is contant gemaakt met de wettelijk voorgeschreven disconteringsvoet van 2%. De voorziening zal in de komende jaren jaarlijks minimaal met de rentecomponent verhoogd worden om aan het einde van de looptijd het verwachte verlies te kunnen afdekken.

Bedragen * € 1.000

Met een scenarioanalyse is inzichtelijk gemaakt wat de effecten op de nog verwachte resterende resultaten van de grondexploitaties zijn in geval van het kans- en risicoscenario. Dit geeft inzicht in de gevoeligheid van onze grondexploitaties voor het optreden van hogere of lagere kosten- en opbrengstenstijgingen de komende jaren.

Het MPG 2023 geeft inzicht in grondexploitaties en private ontwikkelingen (kostenverhaal). Het verwacht resterend resultaat van deze tezamen bedraagt op basis van de reële verwachting circa € 41,5 miljoen, waarvan circa € 32,6 miljoen uit bouwgronden in exploitatie. Met name in de grondexploitaties Meerhoven en Stationsgebied, waar nog relatief veel kosten moeten worden gemaakt, kan dit een substantieel effect hebben. Het nog verwachte resterende resultaat blijft wel positief, dus het treffen van een voorziening is in deze scenario’s niet noodzakelijk.

De resultaten die uiteindelijk werkelijk worden behaald, worden beïnvloed door vele factoren, waaronder conjunctuur, marktontwikkelingen en overheidsbeleid. Om eventuele risico’s in dit kader te kunnen opvangen is bij de herijking een berekening gemaakt van de benodigde weerstandscapaciteit. Hierbij zijn de specifieke projectrisico’s en marktrisico’s benoemd en gekwantificeerd. Bij de marktrisico’s is daarbij rekening gehouden met mogelijke rentestijging, opbrengstdaling en vertraging. Het totale weerstandsvermogen (zie paragraaf weerstandsvermogen) van de gemeente is voldoende om de ingeschatte benodigde weerstandscapaciteit van
€16,4 miljoen op te kunnen vangen (zie paragraaf grondbeleid voor meer toelichting en de ingerekende scenario's in het weerstandsvermogen).

Tussentijds winstnemen
De totale tussentijdse winstneming uit lopende grondexploitaties bedraagt € 7,1 miljoen. Bij de berekening hiervan hebben we, evenals bij de berekening van de tussentijdse winst bij eerdere jaarrekeningen, de projectrisico’s buiten beschouwing gelaten.

Toelichting gereed product en handelsgoederen

Onder gereed product zijn panden opgenomen die bestemd zijn te verkopen. De boekwaarde van deze panden is conform voorschrift BBV bij de bestemming tot verkoop overgaan van materieel vast actief naar voorraden.

Ultimo 2021 bedroeg de balanspositie afgerond € 3,2 miljoen. Ultimo 2022 is dat afgerond € 2,3 miljoen.
De verlaging van € 0,9 miljoen wordt met name verklaard door:

1. Door de verkoop van panden is de balanswaarde gedaald (- € 0,5 miljoen). Het betreffen 4 panden die zijn gedesinvesteerd.
2. Herrubriceren van 4 panden (- € 0,3 miljoen). Deze panden zijn overgeheveld naar materiële vaste activa, aangezien de panden in gebruik zijn. Dit betreffen Nieuwe Achtse Heide (Grond) grond, Kanaaldijk-Noord 61.
3. Op de panden vindt nog steeds afschrijving plaats (- € 0,1 miljoen).

Als de boekwaarde van de panden wordt afgezet tegen de te verwachten opbrengstwaarde, dan is het niet nodig om al een afwaardering toe te passen.

Cliëntdebiteuren

Het saldo van de cliëntdebiteuren is met € 3,4 miljoen gedaald ten opzichte van 2021 en de voorziening is met € 1,5 miljoen afgenomen. De vorderingen op cliëntdebiteuren ontstaan vanuit diverse soorten inkomensregelingen. De belangrijkste oorzaken zijn: terugvorderingen, fraudevorderingen, boetes en geldleningen. Sinds 2020 zijn hier TOZO vorderingen bijgekomen (€ 1,7 miljoen in 2022, een daling van € 0,8 miljoen t.o.v. 2021). Naast de afname van de TOZO debiteuren is het debiteuren saldo afgenomen doordat er minder teruggevorderd is dan in 2021 en er meer is afgeboekt dan in 2021. Dit als gevolg van de omgekeerde toets.

We vormen een voorziening voor deze debiteuren omdat er een risico bestaat op oninbaarheid. Voor de berekening van de voorziening cliëntdebiteuren wordt rekening gehouden met het soort regeling. Elke regeling kenmerkt zich door eigen wet- en regelgeving, wat van invloed is op de berekening van de voorziening cliëntdebiteuren. De systematiek voor het bepalen van het oninbaarheidspercentage is niet gewijzigd t.o.v. 2021. Aan de hand van een gewogen gemiddeld percentage wordt naar aanleiding van de werkelijke stand van zaken in de financiële administratie de waardering en de voorziening van cliëntdebiteuren bepaald.

Belastingdebiteuren
De vorderingen op de belastingdebiteuren zijn opgebouwd uit openstaande belastingaanslagen voor gemeentelijke belastingen. Eind 2022 bedraagt de boekwaarde € 9,0 miljoen. Een toename van afgerond € 5,9 miljoen ten opzichte van eind 2021 die wordt veroorzaakt doordat eind 2022 nog veel aanslagen zijn opgelegd.
Deze aanslagen zijn tijdig opgelegd. Deze toename wordt verklaard door o.a. een relatief grote impact op het aanslag- en invorderingsproces i.v.m. overgang GBA-Belastingen-koppeling. Een ander verklarend aspect is dat een relatief groot aantal niet-woning WOZ-objecten met een hoge WOZ-waarde beschikt (incl. OZB-aanslagenoplegging) zijn. Dit laatste geldt ook voor de 1e kohierrun rioolgebruik belastingjaar 2022 die in december 2022 is uitgegaan.

Op het openstaand saldo is een voorziening voor verwachte oninbaarheid getroffen van € 0,6 miljoen. Voor deze schatting is gebruik gemaakt van de ervaringscijfers uit het verleden (feitelijke oninbaarheid afgezet tegen de oorspronkelijke vorderingen). De voorziening is in 2022 met afgerond € 0,1 miljoen toegenomen. Deze mutatie laat zich verklaren door een inzet op oninbare posten in 2022 (- € 0,4 miljoen) en een aanvullende storting van de voorziening op basis van de beoordeling per jaareinde ( € 0,5 miljoen).

Overige debiteuren

De boekwaarde van de overige debiteuren bedraagt per jaareinde € 13,1 miljoen. Een afname van € 3,6 miljoen ten opzichte van voorgaand jaar. Voor de daling is niet direct een verklaring. De invordering die tijdens corona tijdelijk was geminimaliseerd is wederom is opgestart. Dit heeft mogelijk geleid tot een beter betaalgedrag en  daarmee een afname van het openstaande saldo.

Voor het openstaand debiteurensaldo is een voorziening getroffen voor een bedrag van afgerond € 1,2 miljoen. De voorziening voor dubieuze debiteuren is net als voorgaand jaar bepaald o.b.v. de beste schatting. Uitgangspunt is de debiteurenstand per 31-12-2022. De betalingen tot en met 31 januari 2022 zijn in mindering gebracht. Voor het dan nog openstaande deel van de vorderingen is de voorziening bepaald. De gevolgen van corona, energiecrisis en oorlog in oekraïne hebben impact op de liquiditeit en continuïteit van onze debiteuren. Tegelijkertijd is op verschillende onderdelen compensatie beschikbaar en hebben we ook veelal geen direct zicht op de liquiditeit van onze debiteuren. We hebben daarom net als in 2020 en 2021 onze debiteuren in groepen verdeeld naar aard van debiteuren (o.a. horeca, culturele instellingen, sportverenigingen, scholen, welzijnsinstellingen etc.) zodat we een groter gedeelte van de massa specifieker kunnen beoordelen. De voorziening is in 2022 met afgerond € 1,1 miljoen afgenomen met name omdat op basis van het raadsbesluit ontwikkelplan route muziekcluster in 2022 afgerond € 1,0 miljoen huur muziekgebouw is kwijtgescholden t.l.v. de voorziening.